Xưởng nội thất mây tre Đan Trà như một làng nghề thủ công tinh xảo, từng nhánh mây, từng thanh tre qua tay người thợ mà hóa thành những sản phẩm mang đậm hơi thở của đất trời. Bên trong xưởng, những nghệ nhân – đứng tuổi với nhiều năm kinh nghiệm và trẻ tuổi nhiệt tình học hỏi – hăng say miệt mài, người đan, người chẻ, người vót mây; mỗi động tác đều uyển chuyển như từng cử chỉ đã gắn bó với họ từ bao đời.
Xưởng Đan Trà nổi bật với phương châm sản xuất trực tiếp không qua trung gian, mang lại những sản phẩm chất lượng và giá cả phải chăng cho khách hàng. Nhờ không thông qua bất kỳ khâu trung gian nào, sản phẩm từ xưởng giữ trọn cái chất mộc mạc, thuần khiết của mây, tre tự nhiên mà giá trị không bị đội lên bởi các chi phí trung gian. Khách hàng khi đến với Đan Trà sẽ được nhìn ngắm quá trình hình thành sản phẩm, thấy rõ từng công đoạn từ khâu chọn lựa nguyên liệu, sơ chế đến công đoạn đan lát tinh xảo, tất cả đều diễn ra ngay tại xưởng. Chính điều ấy đem lại cảm giác tin tưởng và gần gũi, bởi khách hàng biết rằng sản phẩm họ cầm trên tay là kết quả của sự lao động chân thành, không chút phô trương, không một khâu thương mại nào chen ngang làm giảm đi giá trị vốn có.
Những sản phẩm của Đan Trà mang một vẻ đẹp rất đỗi giản dị nhưng vô cùng tinh tế. Từ chiếc ghế mây bền chắc, những bộ bàn ăn thanh thoát đến những chiếc giỏ đựng đồ thanh nhã, mỗi sản phẩm như mang theo một câu chuyện riêng, một ký ức của bàn tay người thợ đã dồn hết tâm huyết vào từng mối đan. Những người thợ nơi đây xem việc đan lát chẳng phải chỉ để mưu sinh, mà còn là cách để họ truyền tải tinh thần của làng nghề, gửi gắm cái tình của đất vào từng sản phẩm. Người thợ Đan Trà từ già đến trẻ đều tự hào về việc tự mình chọn lựa nguyên liệu, xử lý và tạo hình mà không cần đến sự trợ giúp hay trung gian của bất kỳ ai.
Làng nghề đan lát của người M’Nông như một nét chấm phá độc đáo giữa núi rừng Tây Nguyên, ẩn chứa trong đó bao điều thú vị của đời sống dân dã, mộc mạc mà lại tinh tế lạ thường. Ở đây, mỗi chiếc gùi, mỗi chiếc rổ, chiếc rá đều kể một câu chuyện về đất, về người, về nỗi cần mẫn và tâm hồn của những con người gắn bó với nghề thủ công truyền thống tự bao đời. Nghề đan lát không phải chỉ là kế sinh nhai, mà là một phần của lối sống, một nhịp điệu riêng mà người M’Nông hòa vào dòng chảy của thiên nhiên.
Khi nhìn người M’Nông đan lát, ta như thấy cả một vùng ký ức của núi rừng hiện lên trong từng động tác. Bàn tay người thợ đan, người già truyền nghề cho người trẻ, người mẹ dạy con gái từng mối đan, từng nếp uốn cong đầy kiên nhẫn và trân trọng. Họ không vội, không hối hả, bởi mỗi món đồ đan lát phải đạt đến độ tinh xảo, phải chứa đựng trong đó sự tỉ mỉ và lòng tự hào của người làm ra nó. Để có được một chiếc gùi chắc chắn, một chiếc nơm tinh tế, người M’Nông phải biết chọn lựa những thanh tre, những dây mây bền nhất, phơi khô, uốn cong, rồi bắt đầu từng mối đan như một nghi thức trang nghiêm. Không chỉ là đan, mà là ký thác vào đó tình yêu với quê hương, với lối sống mà họ đã được thừa hưởng từ bao đời cha ông.
Những sản phẩm đan lát của người M’Nông không chỉ để sử dụng, mà còn mang một ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Chiếc gùi không đơn thuần là vật dụng, mà là biểu tượng của cuộc sống du mục, của tình yêu lao động, và của tinh thần đoàn kết. Người ta gùi lúa, gùi ngô, người ta cõng cả con cái trên lưng qua những con đường mòn trong rừng. Và qua mỗi bước đi ấy, tiếng lá khẽ chạm vào chiếc gùi như tiếng nhạc rừng ngân vang, vừa lặng lẽ, vừa kiên trì. Nhìn thấy chiếc nơm, chiếc rá, ta như thấy lại cả một đời người cần cù, bền bỉ và kiên định, dẫu núi rừng có khi dữ dội, có khi dịu êm.
Trong làng nghề đan lát của người M’Nông, không có chỗ cho sự xa hoa, cầu kỳ. Mỗi sản phẩm là một lát cắt của đời sống thường nhật, giản dị mà đượm tính thiêng liêng. Người M’Nông vẫn lặng lẽ gìn giữ và truyền lại nghề đan lát như một tài sản quý báu của cộng đồng. Từng thế hệ nối tiếp nhau, từng thế hệ khắc ghi những mối đan ấy không chỉ bằng bàn tay mà còn bằng trái tim, bởi họ hiểu rằng, nghề đan lát không chỉ là công việc, mà là sợi dây nối liền quá khứ với hiện tại, là lời kể của tổ tiên, là cái tình với đất, với người.
Ta tự hỏi, dẫu thời gian có trôi đi, liệu các thế hệ sau có còn nghe tiếng nơm, tiếng gùi vang vọng giữa rừng? Nhưng khi nhìn thấy những đôi tay vẫn đang miệt mài với từng mối đan, lòng ta như nhẹ nhõm và thấy lòng tràn đầy hy vọng rằng, hồn cốt của nghề đan lát ấy sẽ mãi mãi còn đây, như dòng suối mát lành, âm thầm nuôi dưỡng cả một thế giới đầy sắc màu của người M’Nông giữa Tây Nguyên hùng vĩ.