Thổ cẩm là loại vải dệt thủ công giàu họa tiết và các họa tiết này thường nổi lên mặt vải giống như được thêu.
Đồ thổ cẩm được làm bằng tay tỉ mỉ, kỳ công, sản phẩm thổ cẩm có tính độc đáo và sáng tạo, không chỉ để trang trí mà ý nghĩ của đồ thổ cẩm còn nói lên bản sắc giá trị văn hóa, tinh thần và lối sống của cộng đồng dân tộc như.
Ý nghĩa của hoa văn thổ cẩm và họa tiết thổ cẩm dân tộc
Thường được thiết kế dựa trên các yếu tố văn hóa và truyền thống đặc biệt của một khu vực hoặc dân tộc. Chúng có thể chứa đựng câu chuyện, hình ảnh và ký hiệu biểu thị cho lịch sử, tôn giáo, tâm linh và Việc sử dụng hoa văn thổ cẩm thường liên quan đến việc kính trọng và duy trì truyền thống thủ công của một dân tộc.
Đối với vải thổ cẩm của người H'Mông đặc trưng dễ nhận thấy nhất là trên bề mặt vải được dệt các kiểu hoa văn có hình chữ thập, chữ công và chữ đinh một cách liên tục kế tiếp và kết hợp một cách linh hoạt. Bên cạnh những hoa văn cơ bản thì vải còn được dệt các ô hình có dạng tam giác, quả trám hoặc tam giác và các đường viền hình gãy khúc.
Đặc trưng thổ cẩm dân tộc của người Dao là chuộng hoa văn đơn giản và trong quá trình dệt vải thì hoa văn sát hơn hẳn so với những vùng miền khác. Màu sắc chủ đạo họ sử dụng nhiều nhất là đen và đỏ.
Hoa văn thổ cẩm Ê Đê không có trong sách vở mà tùy theo suy nghĩ và sự sáng tạo của mỗi cá nhân mà mỗi hoa văn áo thổ cẩm dân tộc nam nữ sẽ khác nhau, nhìn trung họa tiết thổ cẩm dân tộc Ê Đê thường dùng những thứ gần gũi trong tự nhiên để đưa vào họa tiết trang phục, thường đó là các con vật như chim, rùa, thằn lằn, baba; các loại hoa lá, cây cối như dương xỉ, rau dớn, quả trám; hay những đồ vật trong sinh hoạt hàng ngày như cối giã gạo, nhà sàn.
Trang phục thổ cẩm của người Tày được thiết kế theo hình quả trám có các đường viền xung quanh. Họ sử dụng hoa văn đơn màu trên nền vải.
Hoa văn vải thổ cẩm dân tộc Thái có thể nói là nổi bật nhất trong các dân tộc khi được dệt với nhiều màu sắc khác nhau như đỏ, đen, tím, trắng, xanh lá cây. Các họa tiết thổ cẩm dân tộc Thái thường thể hiện sự trường tồn của thiên nhiên, vũ trụ.
Bởi nguyên liệu chính để làm nên chất liệu thổ cẩm là bông và sợi lanh nên những người phụ nữ vùng cao phải trồng bông và lanh để thu hoạch sợi. Ngoài ra, họ còn khái thác những loài cây khác như cây sui ( vỏ cây sui ) để kéo thành sợi, tạo nên các sản phẩm phong phú khác nhau.
Sơ chế sợi bông
Tại các làng nghề dệt thổ cẩm sẽ các khu vực riêng để trồng cây bông, sau khi cây bông ra hoa sẽ được thu hoạch về cán bông và đem ra phơi nắng, bông sẽ được sơ chê theo những cách riêng để sợi bông được tơi, mảnh và trắng hơn.
Kéo sợi
Vò con cúi: Đây là một trong những bước quan trọng không thể thiếu khi dệt bông. Những nghệ nhân sẽ dùng que nhỏ hoặc một chiếc đũa tre dài khoảng 40 cm. Họ lấy một chút sợi bông rồi dùng que tre này lên trên và làm cho sợi bông cuộn chặt vào que. Đến khi kích thước lớn bằng ngón chân cái thì sẽ được gọi là một con cúi.
Kéo sợi: Sợi vải sẽ được kéo từ những con cúi này. Họ sẽ vừa kéo vừa cuộn sợi lại thành những ống chỉ. Độ dài khoảng tầm 15 cm sẽ dừng lại.
Xử lý sợi vải
Ngâm cháo vải: Sau khi đã kéo sợi, chúng tiếp tục được cho vào nước cháo để ngâm. Thông thường sợi sẽ được chia làm 2 phần. Một phần sẽ nhuộm trước khi dệt còn phàn còn lại thì sẽ dệt rồi nhuộm.
Nhuộm chỉ: Với những sợi chỉ được dùng để dệt những chi tiết hoa văn hay những chi tiết độc đáo thì sẽ được tách riêng để đem đi nhuộm màu. Thường cũng sẽ nhuộm bằng những loại cây tự nhiên như các loại lá hoặc thân cây hay hoa,...
Mắc khung cửi
Mắc vải: ở công đoạn này, những người thợ khéo léo và có kinh nghiệm sẽ đảm nhiệm. Mắc vải sẽ cần nhiều người để hoàn thành. Một người sẽ giăng vải còn những người khác sẽ đánh vải bằng những chiếc lược to. Điều này làm cho vải không bị rối.
Lên khung cửi: Sau khi mắc vải xong, tiếp đến sẽ là đan co, sỏ khổ. Đây còn được gọi là quy trình gài hoa. Tùy theo mẫu vải thổ cẩm đã có sẵn, sau khi dệt lên thì tấm vải sẽ có hoa văn.
Thành phẩm
Dệt vải: Khi dệt cần ghi nhớ từng ống chỉ để dệt các hoa văn cho chính xác. Nếu dệt sai thì cần phải tháo ra dệt lại ngay.
Nhuộm vải: Sau khi dệt xong, bước cuối cùng sẽ là nhuộm vải. Thông thường vải thổ cẩm sẽ được nhuộm màu đen, nâu hoặc màu đỏ, xanh than.
Nghề thổ cẩm hay nghề dệt thổ cẩm hiện nay đã trở thành một nghề mang tính truyền thống, được truyền từ đời này qua đời khác. Gọi là nghề vì nó là một lĩnh vực hoạt động lao động mà nhờ được đào tạo và thông qua đào tạo, con người có tri thức, kỹ năng để tạo ra các loại sản phẩm phục vụ nhu cầu của xã hội. Đây cũng “là nghề đã được hình thành từ lâu đời, tạo ra hình ảnh thổ cẩm độc đáo, có tính riêng biệt, được lưu truyền và phát triển đến ngày nay hoặc có nguy cơ bị mai một, thất truyền”.
Một số làng nghề thêu, dệt thổ cẩm nổi tiếng trên nước ta phải kể đến, như: làng nghề của người Mông ở Sapa – Lào Cai, người Thái ở Điện Biên, người Thái ở Mường Lò của Yên Bái, người Dao tiền ở Cao Bằng, hợp tác xã dệt thổ cẩm tơng bông, làng nghề của người K’Ho huyên Lạc Dương (Lâm Đồng),..
Đặc biệt hơn và ít người biết đến: Tại làng Đạ Nghịch, xã Lộc Châu, Tp Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng.
Những cô gái Mạ lên 9, lên 10 tuổi đã được Bà, Mẹ truyền nghề, dạy cách dệt thổ cẩm. Để dệt nên tấm thổ cẩm đẹp mắt, người Mạ phải thực hiện rất nhiều công đoạn, từ trồng bông, xe sợi, nhuộm màu, lên khung rồi mới ngồi vào dệt.
Cây bông ở vùng người Mạ Lâm Đồng mỗi năm thu hoạch một lần. Còn khung dệt của bà con thì đơn giản hơn nhiều so với khung dệt của đồng bào Tây Nguyên, Tây Bắc.
Chỉ với một bộ khung gồm nhiều thanh gỗ và tre đơn sơ, gọn nhẹ nhưng người Mạ đã tạo nên những tấm thổ cẩm với những đường nét hoa văn sinh động, màu sắc bắt mắt.
Cách nhuộm màu cho sợi của người Mạ cũng rất công phu. Bà con phải vào tận rừng sâu tìm những cây lá, củ, quả có màu sắc đem về giã nhỏ hoặc mài bột để nhuộm sợi.
Màu sắc được bà con sử dụng nhiều trên tấm thổ cẩm là các màu đen, trắng, xanh, đỏ, nâu, vàng, trong đó, màu trắng là màu chủ đạo. Trên tấm thổ cẩm, bà con thường chọn dệt những hình thù đặc trưng của đồng bào như: cây cối, chim, muông thú, nhà sàn, cây nêu…
Ngày nay, dù chỉ màu công nghiệp đã trở nên phổ biến nhưng bà con vẫn giữ cách trồng bông, xe sợi, nhuộm màu và dệt hoa văn truyền thống của ông, bà để lại.
Trên thị trường đang có rất nhiều sản phẩm thổ cẩm và những loại vải thổ cẩm hiện nay đang được sử dụng phổ biến:
Vải thổ cẩm: Vải áo dài thổ cẩm, vải bố thổ cẩm, vải canvas thổ cẩm, vải họa tiết thổ cẩm, vải hoa văn thổ cẩm, vải lanh thổ cẩm, vải lụa thổ cẩm,…
+ Khăn thổ cẩm: Khăn thổ cẩm dân tộc, Khăn choàng thổ cẩm, khăn choàng thổ cẩm đi biển, khăn choàng boho đi biển, khăn quàng thổ cẩm, khăn quàng cổ thổ cẩm, khăn len thổ cẩm, ..
+ Túi thổ cẩm đẹp - ví thổ cẩm: Túi thêu thổ cẩm, túi thổ cẩm nam nữ, túi thổ cẩm dân tộc, túi thổ cẩm đeo chéo, túi thổ cẩm đựng điện thoại, túi thổ cẩm nhỏ, túi thổ cẩm tote, túi vải thổ cẩm, túi xách thổ cẩm, túi xách thổ cẩm nữ, ví cầm tay thổ cẩm, túi bao tử thổ cẩm, túi đeo chéo thổ cẩm nam, túi đeo chéo thổ cẩm nữ, túi rút thổ cẩm, túi thổ cẩm nhỏ, túi thổ cẩm con cú,..
+ Decor và trang trí: Vỏ gối thổ cẩm, gối thổ cẩm, thảm thổ cẩm treo tường, khăn thổ cẩm trang trí,…
Túi thổ cẩm cao cấp thương hiệu quốc tế và thời trang thổ cẩm trong nước
Các mẫu túi Dior thổ cẩm chính hãng
Túi Dior thổ cẩm mini, Dior thổ cẩm size 22, Dior thổ cẩm size 36, Dior thổ cẩm size 40
Túi Dior Yên Ngựa thổ cẩm
Túi Dior CD thổ cẩm
Túi Dior Lady thổ cẩm
Túi xách Dior thổ cẩm
Túi Furla thổ cẩm
Túi Gucci thổ cẩm
Giá túi Dior thổ cẩm chính hãng, túi Furla thổ cẩm và túi Gucci thổ cẩm tùy vào mẫu giá giao động từ hang chục đến hàng trăm triệu.
+ Áo dài Thái Tuấn thổ cẩm
+Thương hiệu thời trang Chula,…
Thổ cẩm Tra By cửa hàng bán thổ cẩm thủ công mỹ nghệ chuyên phụ kiện, đồ trang trí phong cách thổ cẩm, bohemian, vintage. Mọi người có thể tham khảo mua vải thổ cẩm, mua túi thổ cẩm, thời trang thổ cẩm, thổ cẩm đẹp,
Mây Tre Đan Trà là cửa hàng bán đồ thổ cẩm thủ công mỹ nghệ handmade, các sản phẩm thổ cẩm decor.
Sản phẩm đang được ứng dụng thổ cẩm tại Mây Tre Đan Trà: Thảm thổ cẩm treo tường, tranh thổ cẩm mây tre treo tường, gối thổ cẩm, vải thổ cẩm,…
Với thông điệp truyền nguồn cảm hứng decor kết hợp từ thổ cẩm và mây tre đan tạo nên 1 không gian gần gũi với thiên nhiên, lành mạnh với môi trường mà không kém phần sang trọng.
Đặc biệt là tôn vinh nền văn hóa truyền thống và bản sắc của cộng đồng dân tộc nước ta.